Stjórnmál eru ábyrgð
Í nótt klukkan 02:02 UTC varð jarðskjálfti upp á ML3.8 samkvæmt sjálfvirkum niðurstöðum Veðurstofu Íslands. Margir eftir skjálftar hafa fylgt þessum jarðskjálfta. Staðsetning þessa jarðskjálfta samkvæmt sjálfvirku kerfi Veðurstofu Íslands þá eru upptök þessa jarðskjálfta í miðri Kötlu öskjunni.
Ég mun koma með frekari uppfærslur ef eitthvað meira gerist.
Þegar það fór að draga úr óróanum á jarðskjálftamælum í kringum Kötlu þá fóru að sjást aftur smáir jarðskjálftar á jarðskjálftamælunum. Þessir jarðskjálftar hafa líklega átt sér stað í alla nótt, en hafa væntanlega ekki sést vegna óróa sem hefur verið í gangi.
Það hefur komið fram að óróinn sé alveg dottin niður. Samkvæmt því sem ég sé á vef Veðurstofu Íslands þá hefur óróinn minnkað en hann er langt frá því að vera alveg dottinn niður. Enda eru mælanir ekki ennþá komnir niður í bakgrunnshávaðann sem alltaf á jarðskjálftamælum þegar ekkert er að gerast.
Eins og staðan er í dag þá er nauðsynlegt að hafa fullan varan á því sem er að gerast í Kötlu. Enda met ég það sem svo að þetta sé ekki búið það sem er að gerast í Kötlu. Þó svo að dregið hafi úr því sem gerðist núna í nótt eftir því sem liðið hefur á daginn.
Núna fyrr í kvöld hófst óróapúls í Kötlu. Þessi óróapúls kom í kjölfarið á jarðskjálftahrinu sem hófst í öskju Kötlu núna fyrr í dag með jarðskjálfta upp á ML2.4. Núna á þessari stundu er óróinn fallandi, en aftur á móti er ómögurlegt að segja til um hvað þetta þýðir til lengri tíma. Það er hinsvegar ljóst að á þessari stundu að ekkert eldgos er að hefjast í Kötlu.
Þegar þetta er skrifað þá virðist vera ný jarðskjálftahrina að hefjast í Kötlu, þó svo að erfitt sé að segja til um það með fullri vissu á þessari stundu. Klukkan 22:13 UTC þá varð jarðskjálfti uppá ML1.5 samkvæmt sjálfvirku jarðskjálftakerfi Veðurstofu Íslands.
Ég mun koma með frekari uppfærslur ef þörf er á því.
Jarðskjálftahrina hefur verið við Presthnjúka í dag. Hinsvegar hófst þessi jarðskjálftahrina fyrir nokkrum dögum síðan en hefur farið hægt af stað. Þessi jarðskjálftahrina er ekki stór í sniðum enn sem komið er, en stærstu jarðskjálftanir hafa náð stærðinni ML3.3. Þessir jarðskjálftar hafa fundist í sumarbústaðarbyggð sem er þarna í nágrenninu.
Jarðskjálftahrinan í Kötlu virðist vera lokið að sinni. Það er erfitt að segja til um nákvæmlega hvað þetta þýðir til lengri tíma litið, en augljóst má vera að Katla er farin að hita upp fyrir eldgos. Hvenar svo sem það verður síðan. Það er því full ástæða til þess að fylgjast vel með Kötlu á næstu vikum og mánuðum með þessari auknu virkni í huga.
Í dag klukkan 17:10 UTC hófst jarðskjálftahrina í eldstöðinni Kötlu, hlé kom í þessa jarðskjálftahrinu um klukkan 17:43 UTC. Stærstu jarðskjálftarnir í þessari hrinu virðast hafa verið í kringum ML3.0 að stærð. Það liggur þó ekki endanlega fyrir á þessari stundu. Sem stendur er ekkert sem bendir til þess að eldgos sé að hefjast í Kötlu, þar sem órói hefur ekki aukist á jarðskjálftamælum í kringum Kötlu á þessari stundu. Það gæti þó auðveldlega breyst á mikils fyrirvara ef þessi jarðskjálftahrina er undanfari í Kötlu. Ég mældi ég einn jarðskjálftann á mælinum mínum sem er nærri Heklu, og sá þar að hann hafði merki þess að kvika hafði búið jarðskjálftann til. Frekar en hefðbundið brot í jarðskorpunni.
Jarðskjálftahrinan er staðsett í miðju Kötlu öskjunnar. Staðsetning þessar jarðskjálftahrinu bendir til þess að þarna sé á ferðinni kvikuinnskot í Kötlu. Hvort að það er nægjanlegt til að hefja eldgos í Kötlu er ósvöruð spurning á þessum tíma. Það er þó nauðsynlegt að fylgjast með þessari þróun. Þar sem aðstæður geta breyst mjög hratt í Kötlu og án mikils fyrirvara.
Ég mun fylgjast með þróun mála og koma með frekari upplýsingar ef eitthvað fleira gerist.
Þó svo að eldgosinu í Grímsfjalli (eða Grímsvötnum) virðist vera lokið þá er engu að síður mikill órói á jarðskjálftamælum Veðurstofunar í kringum Grímsfjall og í kringum Vatnajökull. Ég veit ekki ennþá hver ástæðan er fyrir þessum óróa eða hvað þetta þýðir nákvæmlega. Hinsvegar óttast ég (sem áhugamaður á þessu sviði) að þetta þýði frekari eldgos í Grímsfjalli á næstunni. Enda lít ég svo á að eldgosi sé ekki lokið fyrr en bakgrunnshávaða sé náð á mælum í kringum eldstöð. Bakgrunnshávaði er vindur, vatn, öldugangur á ströndinni og svoleiðis hlutir.
Hérna er óróagröf af vef Veðurstofu Íslands frá því klukkan 15:00 UTC.
Myndir teknar af vefsíðu Veðurstofu Íslands. Höfundarréttur þessara mynda tilheyrir Veðurstofu Íslands.
Eins og má sjá hérna er óróinn ennþá talsverður í Grímsfjalli. Jafnvel þó svo að hætt sé að gjósa í Grímsfjalli þessa stundina. Hvað sem þetta þýðir. Þá þykir mér ljóst að virknin í Grímsfjalli er væntanlega ekki ennþá lokið. Þó svo að einu eldgosi sé núna væntanlega lokið. Það er alveg ljóst að eldfjöll eru og hafa alltaf verið óútreiknanleg. Hvort sem það er á Íslandi eða erlendis.
Eins og hefur komið fram í fréttum þennan morguninn að eldgosið í Grímsvötnum er líklega búið. Það hefur komið fram að í fréttum að eingöngu gufa sé að koma upp úr gígnum í Grímsvötnum. Þessi minni virkni í Grímsvötnum er einnig staðfest á óróaplottum í kringum Vatnajökul og á Grímsfjalli.
Það er þó annað áhugavert hefur verið að gerast undanfarinn sólarhring og það eru hópur af jarðskjálftum SSA af Grímsfjalli. Ég veit ekki afhverju jarðskjálftar eiga sér stað þarna, en möguleg ástæða gæti verið kvikuinnskot inn á þetta svæði. Það er þó ekki staðfest og er ekkert nema bara getgátur á þessu stigi málsins.
Það er þó annað áhugavert er að óróinn er ennþá frekar hár þó svo eldgosinu sé lokið eða að ljúka. Ég er ekki viss afhverju það er.
Þetta eldgos virðist hafa breyst mikið síðasta sólarhring. Þar sem í gær leit ekki út fyrir að eldgosinu væri að ljúka með svona skömmum fyrirvara.
Bloggfærsla uppfærð klukkan 07:54 UTC þann 25. Maí 2011.
Það hefur dregið umtalsvert úr eldgosinu í Grímsvötnum eins og komið hefur í fréttum. Þetta er í samræmi við hegðun Grímsvatnagosa undanfarin ár. Það er ekkert ennþá sem bendir til þess að eldgosið muni taka sig upp aftur.
Öskuframleiðslan fer einnig minnkandi og er öskuskýið í kringum 3 til 5 km hátt á þessari stundu. Hversu lengi það varir á hinsvegar eftir að koma í ljós. Hvort að þarna verður hraungos á einnig eftir að koma í ljós með tímanum. Það er hinsvegar ljóst að ef eldgosið stendur nógu lengi. Þá mun fara hraun að renna þarna. Það er hinsvegar staðreynd að hefðbundin eldgos í Grímsvötnum vara frá fimm dögum og upp í tvær vikur.
Hver þróunin á þessu eldgosi verður hinsvegar að koma í ljós með tímanum. Það er þó ljóst að þetta eldgos mun vara í nokkra daga í viðbót virðist vera.
Það er mikið talað á móti lokunum á flugleiðum vegna öskuskýsins úr Grímsvötnum. Ég ætla að minna þá sem tala á móti þessum lokunum að það þarf ekki nema 1mm af lagi af ösku til þess að eyðileggja þotuhreyfil.
Þetta magn af ösku skemmir ekki flugvélar eins og þær sem Ómar Ragnarsson notar. Vegna þess þær eru með loftsíu sem svipar til loftsíu í bílum. Þær ráða að mestu leiti við þessa ösku úr eldgosum.
Hérna er frétt um skemmdir sem urðu á F-16 herþotum í fyrra þegar þær fóru í gegnum þunnt öskuský. Þeir þotuhreyfilar sem eru notaðir í herþotum eru um margt svipaðir þeim þotuhreyflum sem eru notaðir í farþegaflugvélum.
Þeir sem tala á móti lokunum vegna öskuskýsins eru að taka á sig mikla ábyrgð með þessum málflutningi sínum. Sérstaklega þar sem að hann er ábyrgðarlaus og úr samhengi við staðreyndir málsins.
Eftir því sem ég kemst næst. Þá dregur lítið úr eldgosinu í Grímsvötnum miðað við óróamælingar Veðurstofu Íslands. Það er hugsanlegt að eitthvað hafi dregið úr öskuframleiðslunni ef að vatn er hætt að koma í gígana sem eru að gjósa í Grímsvötnum. Það er þó ekki með fullu vitað vegna þess að ekkert hefur verið hægt að komast nálægt eldstöðvunum vegna öskuskýs.
Það er vonlaust að segja hversu lengi þetta eldgos mun vara. Það er þó ljóst að þetta eldgos er hættulegt. Þar sem hættan er á að nýjar gossprungur opnist síðar í þessu eldgosi. Þá mun nýtt tímabil öskufalls hefjast á meðan vatn kemst í nýja gíga sem opnast í Grímsvötnum. Það verður þó bara að bíða og sjá til hvað gerist í Grímsvötnum á næstu dögum.